सामान्यतया कोही व्यक्ति शारीरिक रूपमा पुरुष भएर जन्मिए पनि भावनात्मक र अन्य हिसाबले आफूलाई महिलाका रूपमा मान्छ या कोही शारीरिक रूपमा महिलाका रूपमा जन्मिएर पनि भावनात्मक र अन्य हिसाबमा आफूलाई पुरुष ठान्छ भने उनीहरु लैङ्गिक तथा यौनिक अल्पसंख्यक समुदाय भित्र पर्दछन् । शरीर एक र आत्मा अर्को भएर जन्मनुमा न त उनीहरुको दोष हुन्छ न त उनीहरुको अविभावकको । फरक खालको यौन अभिमुखीकरण र लैङ्गिक पहिचान भएका कारण यौनिक तथा अल्पसंख्यक समुदायका व्यक्तिहरुमाथि विभिन्न लाञ्छना र अमानवीय व्यवहार हुने गरेको छ । हाम्रो समाजले अहिले पनि यो समुदायलाई स्वीकार गर्न सकेको छैन् । यो अत्यन्तै दुखको कुरा हो ।

यौनिक तथा लैङ्गिक अल्पसंख्यकहरू समाजमा पहिचानसहित खुल्न थाले पनि राज्यको नीति, कार्यक्रम तथा योजनामा नपर्दा अधिकार प्राप्तीको सङ्घर्ष भने अझै सकिएको छैन् । उनीहरुले संविधानमा व्यवस्था भएअनुसार पहिचान सहितको अधिकार प्राप्त गर्न नसकेको गुनासो गर्ने गरेका छन् । पहिचान सहितको अधिकार संविधानमा व्यवस्था भए पनि अझै सङ्घर्ष गर्नु परेको उनीहरु बताउँछन् । नागरिकता पाउन र स्वास्थ्य सेवा लिन यो समुदायका लागि अझै सहज भएको छैन । स्वास्थ्य उपचार अत्यन्तै महँगो हुनुका साथै उपयुक्त स्वास्थ्य संस्था स्वदेशमा नहुँदा यौनिक तथा लैंगिक अल्पसंख्यक समुदायका कतिपय व्यक्तिले विदेशमा गएर उपचार गराउन बाध्य हुनुपरेको छ । सरकारले जसरी महिला र पुरुषका लागि स्वास्थ्य परीक्षणको विभाग, चिकित्सक, अस्पताल छुट्याएको छ त्यसरी नै यौनिक तथा लैंगिक अल्पसंख्यक समुदायको स्वास्थ्य परीक्षण र उपचारका लागि छुट्टै युनिट बनाउनुका साथै सम्मानपूर्वक स्वास्थ्य सेवा प्रवाह गर्नुपर्छ । सरकारको जनगणनामा ३ हजारको हाराहारीमा नेपाली नागरिक यौनिक तथा लैंगिक अल्पसंख्यक समुदायका रहेको उल्लेख छ । उनीहरुको उपचारका लागि सरकारले कुनै छुट्टै स्वास्थ्य संस्था या चिकित्सक नतोक्दा उपचारबाट वञ्चित हुनुपरेको अवस्था छ । यति मात्र नभई समाजले अनेक उपनाम राख्ने अनि कानुनीरुपमा समेत अपमान भएको महसुस हुँदा उनीहरुमा मानसिक समस्या बढ्दो छ । त्यसैले यौनिक तथा लैंगिक अल्पसंख्यक समुदायका नागरिकले पनि स्वस्थ भएर सम्मानपूर्वक बाँच्न पाउने अधिकारको रक्षा हुनुपर्छ । उनीहरुलाई अरु सरह बाँच्न पाउने अवस्था सिर्जना गर्ने कुरामा सबै गम्भीर बनौं ।